Ngày 15 tháng 11 năm 1916, Entente thông qua kế hoạch tác chiến trên mặt trận Thessaloniki năm 1917 tại hội nghị Chantilly. Kế hoạch này nhằm loại Bulgaria ra khỏi cuộc chiến. Theo đó, Nga-România hỗ trợ tấn công quy mô lớn để đánh bại Bulgaria. Với mục tiêu này, quân đồng minh ở Thessaloniki được tăng cường. Đến tháng 2 năm 1917, Entente tập trung được 23 sư đoàn bộ binh. Tuy nhiên, kế hoạch bị đặt dấu chấm hết trước những thất bại của quân Nga-România.[64][65]

Chỉ huy Pháp và Anh bất đồng trong chiến lược tấn công. Anh coi một cuộc tấn công ở mặt trận Macedonia là không phù hợp mà nên nỗ lực tập trung vào hướng tấn công chính ở Pháp. Ngược lại, Pháp cho rằng cần triển khai tấn công ở Balkan nhằm tiêu diệt lực lượng đối phương trong cuộc hành quân chính ở Mặt trận phía Tây. Như vậy, Tổng tư lệnh Sarrail không thể hoàn toàn dựa vào quân Anh. Đến lượt chỉ huy quân Anh George Milne cũng ở thế lưỡng nan vừa phải nhận chỉ thị từ Luân Đôn đồng thời mệnh lệnh từ Sarrail là chỉ huy lực lượng đồng minh.[64]

Năm 1917, Bulgaria lên kế hoạch tấn công mạnh mẽ trên mặt trận Thessaloniki. Vì vậy, Bulgaria yêu cầu Đức gửi thêm 6 sư đoàn bộ binh. Tuy nhiên, Đức bác bỏ kế hoạch này cũng như nhấn mạnh chỉ nên phòng thủ thuần túy ở Balkan.[lower-alpha 16] Kế hoạch chung cuối cùng của Bulgaria-Đức cho năm 1917 không hề có cuộc tấn công nào, chỉ phòng thủ, gia cố các cứ điểm và tuyến giao thông liên lạc phía sau.[64]

Chiến sự năm 1917

660.000 quân đồng minh (240.000 quân Anh, 200.000 quân Pháp, 130.000 quân Serbia, 50.000 quân Ý, 17.000 quân Nga và 23.000 quân Hy Lạp)[lower-alpha 17] được lên lịch tấn công vào ngày 25 tháng 4. Rạng sáng 25 tháng 4, quân Anh huy động 86 đại bác và 74 pháo nã tổng cộng 100 nghìn quả vào các vị trí của quân Bulgaria. Quân Anh tấn công bất thành Sư đoàn bộ binh Bulgaria số 9 tại hồ Doiran và tổn thất nặng nề. Ngày 8 tháng 5, quân đồng minh tiếp tục tấn công Doiran nhưng cũng không kết quả. Chặn được các cuộc tấn công này quân Anh, Tư lệnh sư đoàn 9 Thượng tá Vazov được vinh thăng thiếu tướng.

Tháng 3 năm 1917, các sư đoàn Pháp tấn công các vị trí của sư đoàn 6 Bulgaria trên dãy núi Baba. Đợt pháo kích lên đến hơn 200.000 đạn pháo bắn ra nhưng quân Bulgaria ẩn náu trong các boong-ke nên không bị tổn thất. Tiếp đó là các trận chiến ác liệt bắt đầu trên địa hình rừng núi. Bất chấp Bulgaria kháng cự quyết liệt, quân Pháp đã chiếm được cao điểm Chervena Stena.

Bộ chỉ huy Bulgaria quyết tâm chiếm lại cao điểm này. Quân Bulgaria nỗ lực lớn để kéo sáu khẩu pháo lên các cao điểm xung quanh, từ đó có thể pháo kích dễ dàng vào quân Pháp. Ngày 18 tháng 5, hỏa lực bắt đầu giáng xuống quân Pháp trên cao điểm. Sau hai giờ pháo kích, bộ binh Bulgaria tràn lên, trấn áp bằng lựu đạn và súng phun lửa. Hơn 5.000 quân Pháp tử trận, 2 sĩ quan và 259 binh sĩ bị bắt làm tù binh. Tình hình sau đó tạm lắng vì quân Entente không cố gắng giành lại cao điểm.

Ngày 23 tháng 5, thời tiết xấu và lâm vào tình thế bất lợi trên một số địa điểm trên mặt trận Thessaloniki khiến Bộ chỉ huy Entente buộc phải ra lệnh ngừng giao tranh. Tính đến lúc đó, thiệt hại của quân đồng minh lên tới 20.000 người chết, bị thương và mất tích (11.000 quân Pháp, 6.100 quân Anh và 900 quân Serbia).[67] Việc thiếu hụt pháo là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thất bại của bên Entente.[65]

Thêm vào đó, tình hình binh lính Pháp bị ảnh hưởng của thất bại Chiến dịch Nivelle trở nên bất ổn. Bạo động được dập tắt theo lệnh của Entente.

Hy Lạp tham chiến

Entente làm mọi cách để đẩy Hy Lạp về phe mình tham chiến. Ngày 2 tháng 9 năm 1916, Entente chuyển tối hậu thư cho Hy Lạp yêu cầu:

• Trao quyền kiểm soát bưu điện và điện tín cho quân đồng minh.
• Trục xuất tất cả các nhân viên Đức
• Giao nộp các tàu Áo và Đức đang neo đậu trong cảng Hy Lạp.

Chính phủ Hy Lạp buộc phải chấp thuận tất cả điều kiện trong tối hậu thư. Cùng lúc đó, chỉ huy Mặt trận Thessaloniki tiến hành đảo chính và thành lập Chính phủ Hy Lạp lâm thời tại Thessaloniki đứng đầu là Eleftherios Venizelos (người ủng hộ Hy Lạp gia nhập đồng minh Entente tham chiến). Một chính phủ khác do người Pháp kiểm soát cũng được lập ra tại Athens.[68]

Cùng với những biện pháp này, quân Entente đổ bộ và bắt giữ tàu thuyền của Liên minh Trung tâm đậu tại các cảng Hy Lạp. Như vậy, từ năm 1916 ở Hy Lạp tồn tại hai chính phủ đồng thời: chính phủ hợp hiến ở Athens và chính phủ Venizelos ở Thessaloniki, quốc gia trên bờ vực của nội chiến chia cắt.[67] Diễn biến leo thang vào cuối năm 1916. Ngày 1 tháng 12 năm 1916, với sự trợ giúp của quân Anh-Pháp, những người ủng hộ Venizelos nổi dậy giành chính quyền tại Athens. Nhưng quân chính phủ trấn áp được tình hình và khiến Anh-Pháp thiệt mạng tới 250 người. Sau đó, Entente liền đưa ra tối hậu thư bắt phải chuyển giao những vị trí quan trọng nhất trong chính phủ cho quân đồng minh nắm giữ. Vua Hy Lạp buộc phải đồng ý.[68]

Năm 1917, Entente tiếp tục gây áp lực buộc Hy Lạp tham chiến. Ngày 11 tháng 6, Entente đại diện bởi ba "cường quốc" (Anh, Pháp và Nga) trình với Thủ tướng Hy Lạp Alexandros Zaimis yêu cầu vua Konstantinos I thoái vị. Quân Pháp và Ý chiếm đóng Thessaly, Eo đất Corinth, Ioannina và Epirus để trấn áp mọi hành động của quân chính phủ Hy Lạp và lực lượng đảng phái. Ngày 12 tháng 6 năm 1917, vua Hy Lạp Konstantinos I thoái vị và buộc phải rời khỏi đất nước. Nhị hoàng tử Alexanderos lên ngôi. Tân vương ủng hộ tham chiến về phe Entente. Sau khi kiểm soát được tình hình hoàn toàn, Entente dỡ bỏ lệnh phong tỏa hải quân cho Hy Lạp.[69]

Ngày 27 tháng 6, tân vương bổ nhiệm Venizelos làm thủ tướng "hợp pháp". Ngày 29 tháng 6, Hy Lạp triệu hồi đại sứ khỏi các nước Liên minh. Ngày 2 tháng 7, Hy Lạp tuyên chiến với tất cả các nước Liên minh Trung tâm. Đến tháng 9, 80 sĩ quan Pháp đến Hy Lạp để huy động quân lực. Lực lượng Entente ở mặt trận Thessaloniki được tăng cường cũng như có một hậu phương sẵn sàng cung cấp.[67]

Kết quả năm 1917

Cuối năm 1917, tướng Adolphe Guillaumat thay tướng Sarrail làm chỉ huy quân đồng minh trên Mặt trận Thessaloniki. Khi ấy, quân đồng minh có 23 sư đoàn (Pháp 8, Serbia 6, Anh 4, Hy Lạp 3, Ý 1 và Nga 1) với tổng quân số hơn 600.000 người.[65]

Nói chung, mặt trận Thessaloniki tạm yên ắng trong năm 1917. Các sự kiện ở Balkan không ảnh hưởng đến diễn biến chung của cuộc chiến. Bulgaria không thể đơn độc tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn, trong khi Đức đang phải tập trung vào Mặt trận phía Tây cùng sự hỗ trợ của Áo-Hung ở Mặt trận Ý. Entente cũng bận rộn với chiến sự phía Tây và chống lại phong trào cách mạng trong quân đội. Ngoài ra, Nga rút khỏi chiến tranh nên quân Nga rời mặt trận Thessaloniki. Một mặt, quân số Entente suy giảm nhưng mặt khác, quân sĩ lại tránh được ảnh hưởng tuyên truyền cách mạng thường do binh lính Nga thực hiện.[70]

Cuộc đấu tranh của nhân dân Serbia chống lại quân Liên minh Trung tâm có tầm quan trọng to lớn. Trên lãnh thổ Serbia thường xuyên nổ ra các cuộc nổi dậy. Tổng số phiến quân miền nam Serbia lên tới 13.000 người. Tuy nhiên, những người Serb được trang bị vũ khí thô sơ không thể chống chọi với quân chính quy theo thời gian dài. Quân nổi dậy bị trấn áp tàn bạo.[65]

Năm 1917 diễn ra một sự kiện quan trọng trong lịch sử bán đảo Balkan. Vào đầu chiến tranh, chính phủ Serbia tuyên bố rằng tiến hành một cuộc chiến tranh giải phóng các dân tộc Nam Slav và thống nhất trong Đại Serbia. Tháng 4 năm 1915, tại Luân Đôn, Ủy ban Nam Tư được thành lập từ đại diện các phong trào quốc gia của người Nam Slav trên lãnh thổ Áo-Hung với nỗ lực phối hợp lật đổ chính phủ Áo. Ngày 20 tháng 7 năm 1917, tại Corfu, một tuyên bố được ký kết giữa Ủy ban Nam Tư và Chính phủ Serbia, quy định việc thống nhất Serbia, Montenegro và các vùng lãnh thổ Nam Slav thuộc Áo-Hung thành một quốc gia độc lập duy nhất do một vị vua Serbia từ nhà Karađorđevići đứng đầu và với quyền bình đẳng giữa ba dân tộc - người Serb, người Croatia và người Slovenia.[65][71]